آیا تفاوت دوربینهای فولفریم و کراپسنسور در عکاسی حرفهای زیاد است؟ در این صورت این تفاوت تا چه اندازه چشمگیر است و خروجی عکس تا چه اندازه تغییر میکند؟
سنسور دوربین با اندازههای مختلف وارد بازار میشود. برای مثال سنسور تلفن هوشمند کمی از سنسور کانن ۵D Mark III بهعنوان یک DSLR حرفهای کوچکتر است. برای دوربینهای DSLR و بدون آینهی باکیفیت، دو اندازهی سنسور وجود دارد: ۳۵ میلیمتر (که عموما به آن «فول فریم» گفته میشود) و APS-C (که معمولا به آن «کراپ سنسور» یا «دوربین کراپ» گفته میشود).
اندازهی سنسور
منظور از اندازهی سنسور، ابعاد فیزیکی آن است. ابعاد یک سنسور ۳۵ میلیمتری در واقع برابر با ۳۶ در ۲۴ میلیمتر و مشابه فیلم ۳۵ میلیمتری قدیمی است. سنسورهایی با ابعاد کوچکتر از این، بهدلیل اینکه درواقع برشی از سنسور ۳۵ میلیمتری (یک قسمت از فیلم) هستند، کراپ (برش) نامیده میشوند.
اندازهی سنسور هیچ ربطی به تعداد مگاپیکسلها ندارد. برای مثال رزولوشن ۲۰ مگاپیکسلِ دوربین فول فریم با ۲۰ مگاپیکسل دوربین کراپ سنسور تفاوتی ندارد. اندازهی فیزیکی یک سنسور فول فریم ۱۰ مگاپیکسلی، بیشتر از یک سنسور کراپ ۲۴ مگاپیکسلی است. در کراپ سنسور، هر فتوسایت مستقل (حسگرهای کوچکی که نور را برای هر پیکسل تشخیص میدهند) کوچکتر است.
عملکرد در نور کم
به این دلیل که فتوسایتهای سنسور دوربینهای فول فریم بزرگتر هستند، این نوع دوربین در نور کم نسبت به همتایان کراپ سنسور خود عملکرد بهتری دارد؛ زیرا فوتونهای بیشتری روی فتوسایتها قرار میگیرند و دادههای بیشتری برای کار فراهم میکنند.
دوربینهای فول فریم گرانتر هستند و فضای بیشتری برای استفاده از قطعات باکیفیتتر در آنها فراهم است. بدین ترتیب امکان استفاده از سنسورهای بزرگتر در دسترس است و در نتیجه با بالا بردن تنظیمات ایزو، نویز دیجیتال نسبت به دوربینهای کراپ دیرتر در تصاویر پدیدار میشود.
همین موضوع هنگام عکاسی در شرایط نوری بسیار روشن و زیاد صادق است؛ به این معنی که دوربینهای فولفریم در تجزیهی دقیق رنگها بهتر عمل میکنند.
میدان دید
عملکرد خوب در نور کم یکی از مزیتهای دوربینهای فولفریم بهشمار میرود؛ اما بزرگترین تفاوت آن با دوربینهای کراپ، سنسور نیست. دوربینهای فولفریم و کراپ سنسور معمولا از لنزهای یکسانی استفاده میکنند و حتی در غیر این صورت هم لنزهای کراپ سنسور بسیار شبیه به لنزهای فولفریم هستند.
اگر یک لوله یا استوانهی دوسر باز (مانند یک قوطی چیپس پرینگلز که انتهای آن بریده شده باشد) را با چند سانتیمتر فاصله مقابل صورت خود بگیرید، تصاویر و مناظر را بهصورت دایرهای خواهید دید. این کار دقیقا مشابه نگاشت تصویر در لنز دوربین است.
حالا یک درپوش بردارید، مستطیلی با ابعاد ۳۶ در ۲۴ میلیمتر روی آن برش دهید و آن را روی قوطی یا لوله سوار کنید. آنچه خواهید دید مشابه عملکرد نگاشت تصویر یک دوربین فول فریم است. این نوع دوربین یک کراپ مستطیلی را دریافت میکند و بقیهی نگاشت را نادیده میگیرد.
درپوش دیگری بردارید و یک مستطیل دیگر روی آن برش بزنید. این بار اندازهی مستطیل را نصف اندازهی مستطیل اول در نظر بگیرید؛ تقریبا ۲۲.۵ در ۱۵ میلیمتر. این مستطیل تقریبا اندازهی یک فریم دوربین کراپ سنسور است. این بار کراپ مستطیلی اطلاعات بیشتری را نادیده میگیرد.
اینجا است که آزمایش ذهنی ما کمی پیچیده میشود: اگر هر دو لولهی دستساز فولفریم و کراپ سنسور مگاپیکسل یکسانی داشته باشند، بااینکه حفرهی لولهی کراپ کوچکتر است، تصویر تولیدشده توسط آن رزولوشنی دقیقا برابر با لولهی فولفریم خواهد داشت و در صفحهی نمایش کامپیوتر هم تصاویر با یک اندازه ظاهر میشوند. با این حال، تفاوت در این است که تصویر کراپ، زومشده به نظر میرسد.